Mobiliseer je medewerkers in je milieubeleid en democratiseer je bedrijf

Het is niet altijd eenvoudig om je medewerkers te betrekken bij je milieu-initiatieven. Nochtans zijn de voordelen daarvan legio. Al was het alleen maar dat er iets meer aandacht komt voor menselijke aspecten in de organisatie en dat iedereen zijn zegje heeft in het beleid. Laat dat nu ook een van de aanbevelingen zijn van het Ecodyn Label: de ontwikkeling van je milieubeleid samen met je medewerkers.

Milieu is een hefboom om je medewerkers te mobiliseren

Als je je medewerkers betrekt in de milieu-initiatieven van je bedrijf, dan hou je rekening met hun meningen, behoeften en dagelijkse werkrealiteit. Je kent waarde toe aan hun werk en hun expertise en je stimuleert innovatie doordat je hun de mogelijkheid biedt om verbeteringen voor te stellen en het initiatief nog verder te laten reiken. Medewerkers hebben steeds meer behoefte om betekenis te kunnen geven aan hun werk en engageren zich vaak gemotiveerd in projecten die aansluiten op hun waarden. Resultaat: de teamgeest krijgt een boost en de medewerkers voelen zich meer één met de organisatie.

Veel organisaties met het Ecodyn-label hebben ecoteams opgericht of andere manieren bedacht om hun initiatieven op touw te zetten samen met de medewerkers.

De betrokkenheid van de medewerkers is ook een element van de ‘B Corp’-certificering[1], die wordt toegekend aan commerciële organisaties die beantwoorden aan bepaalde criteria op het gebied van maatschappelijke verantwoordelijkheid, milieubeleid, goed bestuur en transparantie naar het publiek.

Medewerkers worden eveneens systematisch betrokken bij de milieu-aanpak van hun bedrijf in het kader van de EMAS-registratie[2]. Dat is bijvoorbeeld zo bij SCHMITZ, een Waals bedrijfje voor drukwerk en grafische vormgeving, dat kan bogen op een bedrijfscultuur waarin de betrokkenheid van de werknemers bijdraagt tot het plezier in hun werk. De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) heeft haar communicatie- en managementaanpak volledig herzien vanuit de gedachte dat elke medewerker een expert is in zijn of haar domein.

Sneller op weg naar de democratisering van het bedrijf?

Als je zulke resultaten kan boeken, waarom zou je dan niet nog een stapje verder gaan en je medewerkers ook betrekken bij het bedrijfsbeleid? Een aantal experts is voorstander van deze democratisering van het bedrijf. Het Brussels Gewest maakt er een speerpunt van in zijn Gewestelijke Strategie voor Economische Transitie (GSET) die momenteel wordt uitgewerkt.

Volgens de Belgische sociologe en politocologe Isabelle Ferreras[3], is de weg tussen een ecoteam en de democratisering van het bedrijf daarentegen nog lang. Zij zien geen democratisering zonder toegang tot meer strategische en dus financiële besprekingen en beslissingen. Het bedrijf zal pas democratisch zijn als de werknemers hetzelfde gewicht in de schaal kunnen leggen als de aandeelhouders.

Waarom zou je dit doen en hoe pak je het aan?
Het team van BeCircular vertelt er meer over in het artikel

‘Democratisering in bedrijven, een drijvende kracht voor transitie’

Meer over de mobilisering van medewerkers:

Mobilisation des équipes pour le développement durable. 10 fiches pratiques. Des enjeux et des hommes, Ademe, 2009 (in het Frans)

Casestudy – EMAS als motor van verandering (in het Frans en Engels)

Casestudy – Medewerkers betrekken bij het implementeren van EMAS (in het Frans en Engels):

Meer over de democratisering van bedrijven:

Arbeid: meer democratie, minder markt, meer milieuherstel. Ferreras Isabelle, Julie Battilana, Dominique Méda, Paris: Le Seuil, 2020. Beschikbaar via https://democratizingwork.org/, evenals de handtekeningen van de 6000 onderzoekers.

Poder sin poder, webdocumentaire van Edith Wustefeld en Johan Verhoeven over eigen bestuur en democratische participatie in de dagelijkse prakijk, 2015 (in het Frans): http://podersinpoder.tv/#_Travail

Le bonheur au travail, documentaire van Martin Meissonnier – RTBF, 2015 (in het Frans): https://www.youtube.com/watch?v=2MLVYEwXGL0

Reinventing organizations, Frédéric Laloux, 2014 (in het Engels):  https://www.reinventingorganizations.com/

[1] B-corp : https://bcorporation.net/

[2] EU Eco-Management and Audit Scheme (EMAS) : https://ec.europa.eu/environment/emas/index_en.htm

[3] Isabelle Ferreras : https://isabelleferreras.net/biography/
Artikel alleen in het Frans : “Reconnaître les travailleurs comme des investisseurs en travail“